تعیین عوامل مؤثر برخودباوری تحصیلی دانش آموزان به منظورارائه یک مدل مناسب (مورد مطالعه؛

دسته بندي : کتاب » آموزشی
دانلود فایل کامل تعیین عوامل مؤثر برخودباوری تحصیلی دانش آموزان به منظورارائه یک مدل مناسب
در قالب فایل word و متشکل از 13 صفحه قابل ویرایش

بخشی از محتوا ::
چکیده

هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل مؤثر برخودباوری تحصیلی دانش آموزان به منظورارائه یک مدل مناسب بوده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان دوره متوسطه شهرستان قروه در سال تحصیلی ۱۳۹۳-۹۴ تشکیل داده اند. شیوه نمونه گیری، خوشه ای تک مرحله ای بوده است. لذا تعداد۳۳۶ نفر دانش آموز از دوره موسطه آموزش و پرورش شهرستان قروه بطور تصادفی برای پاسخگویی انتخاب شدند. ابزار پژوهش مشتمل بر سه دسته بوده اند که عبارتند از: .۱ پرسشنامه محقق ساخته عوامل مؤثر بر توسعه خودباوری تحصیلی دانش آموزان که دارای دو بُعد(شیوه های تربیتی، عوامل آموزشیو) بُعد عوامل آموزشی بوده است. .۲ پرسشنامه محقق ساخته تلاش تحصیلی: این پرسشنامه .۳ پرسشنامه محقق ساخته توسعه خودباوری تحصیلی ادراک شده دانش آموزان. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه گام به گام و مدل معادله ساختاری استفاده شده است. بطور کلی نتایج پژوهش نشان داد، بین شیوه های تربیتی سه گانه( مقتدرانه، سهل انگارانه، مستبدانه) با توسعه خودباوری تحصیلی در سطح P< 0/05 رابطه معناداری وجود دارد. نیز بین عوامل آموزشی سه گانه( شیوه تریس معلم، برنامه درسی و جوّ آموزشی) با توسعه خودباروی تحصیلی در سطح P< 0/05 رابطه معناداری وجود دارد. نیز نتایج پژوهش نشان داد، تلاش تحصیلی، رابطه بین شیوه های تربیتی و عوامل آموزشی را با توسعه خودباوری تحصیلی، میانجی گری می کند. همچنین نتاشج نشان داد، مدل تجربی پژوهش از برازش نسبتاً مطلوبی برخوردار بوده است.

کلید واژه ها
برخودباوری تحصیلی، شیوه تربیتی مقتدرانه، شیوه تربیتی سهل انگارانه، شیوه تربیتی مستبدانهعوامل، آموزشی، شیوه تدریس معلم، برنامه درسی، جوّ آموزشی

۱ . کارشناس ارشد رشته روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران
۲ .استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات، محلات، ایران

مقدمه
خودباوری تحصیلی به معنای نگرش درست و صحیح درباره قابلیت های تحصیلی و آموزشگاهی است(کاظمی حقیقی،.(۱۳۷۸ رشد خودپنداره کودکان و نوجوانان با تجارب و ادراکات آنها از خانواده و به ویژه والدین وابسته است و در این میان پیوند عمیق و رابطه عاطفی میان والدین حائز اهمیت بوده و این پیوند باعث پرورش حس خودباوری و اعتماد به نفس در فرزندان می شود. مطالعات اسپرا((۲۰۰۵ نشان داده است که خانواده دانش آموزان در نوع نگرش دانش آموزان نسبت به خود بسیار اثرگذارند. نحوه برخورد و رفتار والدین با فرزندان در میزان خودباوری آنها نقش مهمی دارد. مطالعات(صفری،(۱۳۸۸ نشان داده است، دانش آموزانی که از خانواده هایی برخوردارند که به آنها امید می دهند، و فرصت هایی را مهیا می کنند تا بتوانند استعدادهای خود را به فعلیت برسانند، نسبت به دانش آموزانی که از خانواده هایی برخوردارند که منفی نگر بوده و به اسعدادهای فرندان خود توجهی نداشته از خودباوری بیشتری برخوردارند. مطالعات کدیور((۱۳۸۶ نشان داد، ضعف های مکرر درسی سالهای پیش و انباشت آنها، نبود افراد دلسوز برای دانش آموز به منظور ایجاد نگرش مثبت، عدم برخورد صحیح خانواده وجالب نبودن موضوعات درسی، از علل نداشتن خودباوری است. خودپنداره محور نظریه راجرز است. راجرز معتقد بود وقتی با مردم اطراف خود مثل پدر و مادر و افراد خانواده و دوستان و معلمان در تعامل هستیم شروع به ایجاد خودپنداره می کنیم. خودپنداره بر پایه نظرات دیگران نسبت به ما شکل می گیرد. ما خودمان را براساس آنچه دیگران درباره ما فکر می کنند ارزشیابی می کنیم، نه براساس آنچه که احساس می کنیم و درک می کنیم. مطالعات نجاتی((۱۳۵۱ نشان داد، در خانواده هایی که صمیمیت، محبت، عشق و مهربانی حاکم است،کودک می تواند هم ثبات خودپنداره را حفظ کند و هم موجبات تغییرات مطلوب در شخصیت خویش را فراهم آورد. از یک سو می تواند با اطمینان به شخصیت خویش با ناملایمات و مشکلات گوناگون رو به رو شده و از جهت دیگر بدون داشتن اضطراب و تشویش رفتار نامناسب خود را مورد شک و تردید قرار داده، سعی می کند که آن را به نحوی مطلوب و قابل قبول تغییر دهد. حس خودپنداره از اول زندگی شخص و به تدریج با تربیت والدین شروع به شکوفاشدن می کند. نیز عوامل آموزشی و مدرسه ای بر تقویت خودباوری دانش آموزان تأثیر بسیار مهمی دارند.به نقل از شهنی ییلاق، و همکاران (۱۳۸۴)، به نظر پیاژه((۱۹۷۲، منصور و دادستان((۱۳۶۷، جوّ عاطفی مطلوب کلاس، جوّی است که در آن دانش آموزان فعال باشند، نه منفعل. روش فعال باعث شکفته شدن شخصیت عقلی،

اخلاقی و سازمان یافتن مبادلات فکری کودکان می شود، فرد را به ابداع و نو آوری وا می دارد، انگیزه و رغبت او را افزایش می دهد و به یادگیری واقعی می انجامد. وّج کلاس در هر شرایط بر نگرش دانشآموزان نسبت به مدرسه، مطالعه، تحصیل و حتی خودپنداری آن تأثیر میگذارد(کدیور،.(۱۳۸۶ وانگ و هارتل (۱۹۹۴)۱نیز بر جوّ عاطفی کلاس درس تأکید می کنند و معتقدند که اگر مدیریت کلاس خوب باشد باعث افزایش مشارکت دانش آموزان در کلاس، کاهش رفتارهای مخرب و استفاده مناسب از زمان آموزش می شود. رفتار عاطفی معلم با دانش آموز بر یادگیری اثر دارد و منجر به ایجاد حس عزت نفس دانش آموز و پرورش

روابط دوستانه در کلاس و مدرسه می شود. شیوه های تربیتی و عوامل آموزشی اثرات قابل ملاحظه ای بر تلاش تحصیلی دانش آموزان دارد. به نقل از مطالعات محمدپور((۱۳۸۷، یافته های کوپر و همکاران((۱۹۹۹، تراتوین۱ و همکاران((۲۰۰۲، نشان دادند که بین میزان ساعات انجام تکایف درسی در منزل و فعالیت های تحصیلی دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی آنها رابطه معناداری وجود دارد. نتایج پژوهش وانگ و هارتل(۱۹۹۳)۲ و یارمحمدیان و همکاران((۱۳۸۲، نشان داد که بین خودپنداره مثبت فرد با تلاش تحصیلی رابطه معنادار وجو دارد. به نقل از شفیع پور مطلق و یارمحمدیان((۱۳۹۰،مطالعات برافی وگود((۱۹۷۰ نشان داد، ادراک دانش آموزان از رفتار معلم متفاوت است و نوع این ادراک ممکن است بر خودپنداره و عملکرد تحصیلی دانش آموزان اثر گذارد. لذا مسئله اصلی پژوهش این است که تا چه میزان شیوه های تربیتی خانواده و عوامل آموزشی بر توسعه خودباوری دانش آموزان تأثیر دارند و برازش مدل مفهومی مورد مطالعه چگونه است؟

چارچوب نظری پژوهش
خودباوری تحصیلی دانش آموزان تحت تأثیر نحوه برخورد والدین با دانش آموز و عوامل آموزشی می باشد. به نقل از سلیگمن و شافر((۱۹۹۵، شیوه تربیتی بر خودباوری دانش آموزان اثر گذار است. طباطبایی و همکاران((۱۳۹۰ بدین نتیجه رسیدند،ارتباط بین شیوه های فرزند پروری مادران و عزت نفس دانش آموزان ، معنادار و مثبت بوده است. بشارت و همکاران(۱۳۹۰ )، بدین نتیجه رسید که شیوه تربیتی اقتدار گرای والدین می تواند، پیشرفت تحصیلی فرزندان را پیش بینی می کند. مطالعات لمبورن و همکاران((۱۹۹۱ نشان داد، نوجوانانی که والدین خود را به عنوان مقتدر طبقه بندی کردند، بالاترین نمره را در مقیاس کفایت اجتماعی کسب کردند. نتایج پژوهش بیرامی و همکاران( (۱۳۸۹، نشان داد، پیشرفت تحصیلی با سبک فرزندپروری مقتدرانه رابطه مثبت و معنی دار و با سبک های فرزندپروری سهل گیر و مستبدانه رابطه منفی و معنی داری دارد. مطالعات احمدی و همکاران((۱۳۸۵ نشان داد، شیوه های تربیتی با والدین با خودباوری تحصیلی رابطه مثبت و معنی دار دارد. مطالعات چناری( (۱۳۸۵
æ خلیلی((۱۳۸۴ نشان داد، والدین با داشتن انتظارات، نظارت بر تحصیل، بها دادن به علم، خودپنداری تحصیلی دانش آموزان را تحت تأثیر قرار می دهند. نتایج پژوهش حسینیان آقا ملکی.((۱۳۷۶ نشان داد، -۱ بین رفتار دمکراتیک والدین و عزت نفس (تمامی ابعاد) دانش آموزان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد-۲ بین رفتار مستبدانه و عزت نفس (تمامی ابعاد) دانش آموزان رابطه منفی معنی داری وجود دارد. در خصوص تأثیر عوامل آموزشی بر خودباوری تحصیلی دانش آموزان، مطالعات زارعی((۱۳۷۴، نشان داد که رفتار عاطفی معلم( مثل خوش خلقی بر یادگیری دانشآموزان اثر مثبت میگذارد و منجر به ایجاد حس اعتماد به نفس در آنان میگردد. به باور هنیوشیک۳ و همکارانش (۲۰۰۸)، منبع همه تغییرات مؤثر بر خودباوری تحصیلی کیفیت کار معلمان می باشد، به گونه ای که کیفیت کار معلمان تا %۷ در ایجاد تغییرات مثبت در دانش آموزان می تواند مؤثر باشد. مطالعات وان پتگم۱ و همکاران(۲۰۰۸، ۲۰۰۶ )؛ شی و فیشر(۲۰۰۲ )، نشان داده اند که معلمان ناراحت و عصبانی دانشآموزان را نیز ناراحت و عصبانی میکنند. به اعتقاد وندرول و ترنر((۲۰۰۵، درگیری فعال فراگیران در کنترل فرایند های یادگیری می توا ند به فراگیران کمک کند تا توانایی خود را در کاربرد منابع و راهبرد ها، بهبود ببخشند. مطالعات مک کومبز((۲۰۰۴، نشان داد که با بهره گیری از الگوی دانش آموز محور می تواند احساس مالکیت و تسلط بر فرایند یادگیری را در دانش آموزان بهبود بخشد. یافته های کوپر و همکاران((۱۹۹۹، تراتوین۲ و همکاران((۲۰۰۲، نشان دادند که بین میزان ساعات انجام تکایف درسی در منزل و فعالیت های تحصیلی دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی آنها رابطه معناداری وجود دارد. مطالعات فیشر و فراسر(۱۹۹۸) ۳ و شی و فیشر(۲۰۰۰)۴، نشان داد که بین ادراک دانش آموزان از طرز رفتار و ارتباط معلمان با آنها با گرایش دانش آموزان به یادگیری علوم، همبستگی مثبت وجود دارد. نتایج پژوهش وانگ و هارتل(۱۹۹۳) ۵نشان داد، جوّ کلاسی مناسب باعث افزابش مشارکت دانش آموزان شده و خودباوری دانش آموزان را در فرایند یادگیری بهبود می بخشد. مطالعات لوک و لاتان((۱۹۸۵ نشان داد، برنامه ریزی مناسب و شرکت در فعالیت های مختلف، خودباوری دانش آموزان را تقویت می کند. مطالعات برافی وگود((۱۹۷۰ نشان داد، ادراک دانش آموزان از رفتار معلم متفاوت است و نوع این ادراک ممکن است بر خودپنداره و عملکرد تحصیلی دانش آموزان اثر گذارد. بر اساس مطالعه ادبیات و پیشینه پژوهش یاد شده، مدل مفهومی پژوهش به شکل ذیل تدوین شده است